Jedna z teorii psychologicznych zakłada, że mężczyźni szukają kobiet, które choć w niewielkim stopniu przypominają ich matkę, a wnikliwy obserwator jest w stanie zauważyć podobieństwa między teściowymi i synowymi. Jakie jest na to wyjaśnienie? Niezależnie od tego, czy matka w życiu mężczyzny była wsparciem i idealnym wzorem kobiecości, czy też denerwowała i nie prezentowała się atrakcyjnie, to wywiera ona nieświadomy wpływ na wybór życiowej partnerki syna, bez względu na to jak bardzo świadomie by sobie tego nie życzył. Oto kilka psychologicznych wyjaśnień tego zjawiska:

• Matka jest pierwszą i najważniejszą kobietą w życiu mężczyzny. Przez lata stanowi jedyny wzór kobiecości, który przez syna przyjmowany jest bezwarunkowo (zjawisko imprintingu) i względem odniesienia do własnej matki ocenia inne kobiety. Niestety wszystkie inne kobiety nie wydają się mu takie mądre, piękne i zaradne jak jego mamusia. Z czasem to mija, ale nie zmienia podejścia do przyszłego związku. Taki właśnie wpływ na nas mają osoby znaczące. Szukając partnera życiowego będziemy szukać w nim cech osoby znaczącej.
• Przez pierwszych kilkanaście lat synowie swoją matkę widują najczęściej, niezależnie od okoliczności: po przebudzeniu, przed wyjściem do pracy, po powrocie z pracy, w piżamie, w stroju wieczorowym… Znają ją od podszewki. Nie chodzi tylko o wygląd zewnętrzny, ale również o cechy charakteru, podejście do życia i światopogląd. Działa w tym momencie efekt czystej ekspozycji, który polega na tym, że im częściej coś/kogoś spostrzegamy tym bardziej nam się to coś/ktoś podoba. Można powiedzieć, że rozglądając się za życiową partnerką mężczyzna nie ma wyboru, będzie szukał takiej kobiety jaką w pewnym sensie już zna i z którą czuje się bezpiecznie, nawet wtedy gdy będzie względem niego agresywna w ten sam sposób w jaki agresywna była jego matka.
• Można zauważyć, że około piątego roku życia syn „zakochuje się” w swojej matce. Na pytanie: „z kim się ożenisz jak będziesz duży?” prawie wszyscy chłopcy odpowiedzą, że ze swoją mamusią. Jest to tak zwany kompleks Edypa, który powinien zostać właściwie rozwiązany i zwykle się tak samoistnie dzieje. Jednak efektem tego prawidłowo rozwiązanego kompleksu jest podświadome dążenie dorosłego już mężczyzny do szukania kobiety swojego życia podobnej do własnej matki.

Powyższe wyjaśnienia zjawiska podobieństwa synowych do teściowych mają swoje zastosowanie również w sytuacji podobieństw między zięciami a teściami. Od zawsze i na zawsze w podświadomości każdego człowieka zapisany jest wzór na wybór partnera życiowego.